Hellen 1 maart over vriendelijkheid en argwaan

Het is 1 maart, we zijn precies een maand op weg, en vanaf vandaag echt zonder Josine. Afgelopen week hebben we Josine nog een paar keer gezien, maar gisteren echt voor het laatst, toen we gingen eten in een Ethiopisch restaurant.  Als het goed is gaat Josine vandaag met Virve en Aad in een huurauto naar Stellenbosch, en daarna natuurlijk verder; richting oostkust, Lesotho, Drakenberg en verder, richting Mozambique. Ze blijft tot de zomer weg, en wie Josine wil volgen kijkt op http://josineoudelohuis.reislogger.nl.

Het is moeilijk om Josine los te laten in dit gekke land. Aan de ene kant zijn alle mensen die we ontmoeten echt ontzettend aardig, gastvrij en behulpzaam, wit en zwart, zonder uitzondering. Ik ben nog nooit in een land geweest waar de mensen zo aardig zijn. Het is heerlijk. Ik wordt er zelf ook vriendelijker en opener van. Ook lijkt er een groot onderling vertrouwen in het dagelijkse contact: als je ergens komt hoef je je niet te legitimeren, niet vooruit te betalen, nergens borg te betalen.

Aan de andere kant is elk huis omheind. Meestal dubbel, met hekken, bedrading die onder stroom staat, camera’s, waarschuwingsborden en alarminstallaties. Iedereen heeft wel verhalen van berovingen en inbraken. Echt akelige verhalen, zoals de tuinman van onze Engelse Bed and Breakfast eigenaresse, die door zijn buik geschoten is, om hem zijn smartphone afhandig te maken. Of Mathilde die vertelt, dat ze al drie keer beroofd is, terwijl ze in de auto zat, gewoon haar ketting afgetrokken door een open raam, of haar handtas weggegrist. Fietsen is gevaarlijk omdat je fiets gejat kan worden. Ook je auto laat je niet onbeheerd achter. Als een auto niet binnen kan staan, haal je echt alles er uit, en vertrouw je hem toe aan een parkeerwacht. Overdag een ‘officiële’; ’s nachts een clandestiene. Dat is meestal een of andere arme sloeber, die vertelt dat hij ontzettend goed op je auto heeft gepast en hoopt dat je hem daarvoor een klein bedrag wilt geven.

Soms lijkt het ook of iedereen elkaar bang maakt, en zichzelf steeds meer beperkingen oplegt. Het is een beeld, het is hun werkelijkheid, maar wat de echte werkelijkheid is, is voor ons moeilijk te bepalen, omdat de verhalen ook uiteen lopen. De zwarte mensen die we inmiddels hebben ontmoet, wisten precies welk township veilig was en welk een no-go. Voorzichtigheid, conservatisme wordt altijd beloond, en mensen worden steeds voorzichtiger. Zo houden de witte, rijke eilandjes zichzelf in stand. Als toerist is het natuurlijk makkelijk praten, dus je past je aan, en kijkt de kat uit de boom, per situatie.

Dan blijken toch wel meer dingen mogelijk. Josine, Aad en Vivre zijn ook voorzichtig, gelukkig, maar ze verkennen de grenzen meer, ontmoetten in het backpackershostel mensen met wie ze uitgaan, naar een township, naar een dansgelegenheid, en weet ik wat al niet meer. Wel altijd per taxi terug, nooit ’s nachts over straat.

Het fascinerende voor ons is dus, dat beide werelden naast elkaar bestaan: super-superaardig tegen iedereen, blank of zwart, en tegelijkertijd super-super-gericht op beveiliging en wantrouwen.

Onze plannen: wij blijven nog twee dagen in Kaapstad en gaan dan naar Namibië.  Joop bekijkt de sites voor 4 wheel drives met tenten op het dak. Een leuk vooruitzicht.