Blog met tips voor Josine en andere geïnteresseerden.

Lieve dochter,

Hier wat tips als je vanuit Johannesburg naar Botswana, Victoria Falls en Zambia gaat. Jammer dat we elkaar gaan mislopen, tenzij jullie besluiten via het oosten van Zimbabwe naar het noorden te gaan. Aan het eind staan ook nog wat tips voor het rijden met een 4-wheeldrive.

Van Johannesburg naar Gaborone

In Johannesbrug hebben we eerst een nachtje bij Rob in Boksburg geslapen (kun jij natuurlijk ook doen, hij is echt heel gastvrij en het was heel gezellig) en de volgende dag zijn we via de grensovergang bij Lobatse naar Gaborone gegaan. Geen bijzondere stad, maar wel de hoofdstad van Botswana, en een hoofdstad zegt toch iets over het land. Er is weinig te doen in stad. Beetje rondkijken bij de ministeries, sim-kaart regelen, geld halen, kaart van Botswana; lokale museum bezoeken (is er wat aan veranderd  sinds pakweg 1966?).

Tip: houd je aan de snelheid op de weg van Joburg naar Gaborone. Rob had ons gewaarschuwd, maar we hebben toch nog een bon gekregen. Heel flauw: opeens een bord met 60 waar je normaal 120 mag. Op zich een hilarische toestand daarna. We moesten de boete afrekenen in een dorpje verderop bij het lokale politiebureau. Kennelijk doet niemand dat, want ze wisten niet goed wat ze met ons aan moesten en we werden van hot naar her gestuurd.  Toen we het uiteindelijk betaald hadden zei de politieagente die ons hielp dat zij haar bonnen aan de verkeerspolitie zelf nooit betaalt!? Verkeerspolitie is blijkbaar een apart soort. Achteraf zijn we misschien te netjes geweest, maar het blijft politie en je kunt je je niet omdraaien en wegrijden.

Tip: Slaap bij Mokolodi Backpackers, 13 km ten zuiden van Gaborone. Leuke sfeer. Joop heeft zelfs gebruik gemaakt van het roeiapparaat om even op krachten te komen. Je kunt lopen naar het Mokolodi National Park restaurant om daar te eten. Het park zelf hebben we over geslagen (te duur). Ook in Botswana: uitsluitend blanke eigenaren van lodges,  guesthouses en restaurants, met zwart personeel. Deze eigenaar was ook heel aardig. Wij wilden naar Kalihari NP maar dat is erg ontoegankelijk en hij raadde het af als je maar met 1 auto bent. Er is geen bereik, slechte wegen dus als je pech hebt zit je echt vast. Wij hebben zijn advies toen maar opgevolgd.

Nog een tip: Probeer een van de boeken van Alexander McCall Smith te pakken te krijgen over The No.1 Ladies Detective Agency. Het speelt zich geheel in Botswana af, en is leuk geschreven.

Van Gaborone naar Maun

We zijn naar het noorden gereden. Eerst naar Khama Rhino Sanctuary, met mooie grote kampeerplekken met veel vogels; de meeste grote dieren zagen we aan de andere kant van het park (ca 6 kilometer in het park zelf), waar het landschap meer open is. Daarna zijn we naar de Zoutpannen van Sowa gegaan via Orapa. Het Kubu eiland schijnt erg mooi te zijn, maar hebben we nooit bereikt. Zie ons avontuur hier in ons betreffende blog. Vanuit de pans naar Nata. Wij vonden Nata Lodge heerlijk, zijn twee nachten gebleven; paar km ten zuiden van Nata. Het is daar lekker luxe, met zwembad, lekker eten en wifi. Lodges kunnen nogal verschillen in prijzen en luxe, maar voor kampeerders maakt het dat niet veel uit. Alle lodges vragen ongeveer dezelfde - lage - prijzen voor kampeerders.

Als je een indruk wilt hebben van de zout vlaktes/ pans kun je goed naar het Nata bird- sanctuary gaan, een paar km verderop. Daar kun je rondrijden en bijvoorbeeld lunchen vanuit je 4x4. Ik zou daar niet gaan slapen, ook al hebben ze de mogelijkheid.

We zijn niet naar de Baines Baobabs in Nxai Pan NP (beroemd vanwege de schilderijen van Baines) gegaan maar naar het zuiden naar Titaanscamp, vlak onder het Makgadikgadi National Park. Later zie je genoeg Baobabs. Titaanscamp is ook een tip. De eigenaresse is Duits. Vlak  bij de camping zijn verschrikkelijk veel olifanten, het is hier dat we voor het eerst dachten dat er een storm was geweest of een bosbrand. De olifanten vreten hier alles kaal. Vanuit de camping hebben we een gids gehuurd voor een zogeheten village walk: zie blog.

Als je via het park wilt rijden: let op de afslag vanuit Nata. Wij hadden telkens de betreffende gebieden uit google-maps offline gezet. Daarop kun je goed navigeren, soms beter dan Garmin (maar die heeft weer meer details omdat we tracks-for-africa er bij gekocht hebben, voor 15 dollar). De tracks-for-Africa schijn je ook separaat te kunnen downloaden voor je mobiel of tablet, en eventueel uitprinten. Even uitzoeken wat je wilt. We weten ook niet of jullie een GPS hebben, wij hadden onze uit NL meegenomen (zie ook tips 4X4 aan het eind). Een goede kaart van Botswana hebben we niet te pakken gekregen en is er misschien ook niet. Soms kloppen de wegen niet. Google Maps, Garmin, de kaart en het kompas geven wat anders aan (er zit sowieso 90 graden verschil tussen Joops en mijn kompas!). Soms kun je het beste vragen, vooral of wegen begaanbaar zijn, maar ook dan heb je veel kans op verschillende antwoorden. Ons motto was: als 2 mensen zelfde antwoord geven: doen!

Na Titaanscamp naar Maun. Old Bridge Backpackers is echt OK, maar er zijn niet veel kampeerplekken. Wij waren in het laagseizoen, maar als het drukker wordt, kan het volgens ons ook snel vol zijn (hier is van te voren bellen en reserveren een goed idee!). Er komen veel mensen hier naar toe om te eten en te drinken. Er schijnen ook andere leuke plekken te zijn.

Van Maun Naar Victoria-Falls.

In Okavango moet je kiezen wat je doet en alles is duur: bootje huren, met of zonder gids, etc. het is allemaal een beetje gedoe. Wisselende verhalen. Ook overnachtingen in het Moremi park is een gedoe: je moet van te voren boeken als je daar heen gaat, wij hebben 1 nacht in Third Bridge Camp geslapen, er is geen omheining dus beetje oppassen voor wilde dieren. Sommige mensen gaan met de auto naar de wc ;>?. Het is allemaal een beetje gepuzzel, en stom geregeld, gewoon even de tijd voor nemen. Wij vonden uiteindelijk Moremi een beetje tegenvallen, je ziet weinig van de delta en de wegen zijn slecht, en relatief toch weinig dieren. Misschien pech, en niet vroeg genoeg opgestaan.  Wij hebben meer gezien in Chobe, vooral in het noorden van Chobe, aan de riverfront, maar we waren ook al wat verwend door met name Kruger in ZA en Etosha in Namibië.

Tip: neem ruim de tijd om te reizen in deze parken, d.w.z. vertrek vroeg. De zandwegen zijn soms heel rul; het kost je altijd meer tijd dan je denkt, 20 km per uur is soms een goede snelheid. Bovendien wil je ook de tijd kunnen nemen als je wat tegenkomt. Hebben jullie een verrekijker? dat vonden wij ook heel fijn, maar dat weet je natuurlijk nog uit onze tijd in Kruger.

In Chobe hebben geslapen in Savuti Safari Camp, zonder te reserveren, dat ging goed, maar alles is erg primitief, en omdat het een Nationaal Park is, ook weer erg duur. We hebben ontdekt dat de overnachtingsmogelijkheden vlak buiten een NP vaak luxer en goedkoper zijn. Na Chobe-zuid hebben we bijvoorbeeld geslapen in Mwandi View, vlakbij Kavimba en daar ook heerlijk gegeten. Het ligt aan de rivier, vlak voor je het Chobe-park weer ingaat voor het noordelijke gedeelte. Doe de Australische eigenaren de groeten als je besluit naar Mwandi te gaan. Ze staan niet de lonely planet omdat je daar blijkbaar voor moet betalen om vermeld te worden. Daar hadden ze geen zin in.

Chobe-noord/ riverfront was fantastisch. We hebben dus niet geslapen in Ihaha in het park, maar weer er buiten. In Kasane, Chobe Safari lodge: zelfde verhaal: luxe, met zwembad, alles er op en eraan maar goedkoop voor kampeerders. Pas op voor de wrattenzwijnen en apen. Ze eten alles op.

Vanuit Kasane kom je bij het 4 landen punt. Het is een heel gedoe om de grens over te gaan naar Zimbabwe. Een goede oefening in frustratietoleratie. Wij hebben een double entry genomen omdat we eerst alleen de watervallen bezoeken, en later Zimbabwe nog verder in willen. Zorg dat je voldoende dollars bij je hebt. Helaas moet je van alles betalen, en proberen ze je nog af te zetten ook. De Zimbabwanen zelf zijn heel aardig, maar Vicfalls is toeristisch en dus komen er allerlei mensen op je af die beeldjes en zo willen verkopen. Ook proberen ze je waardeloze Zimbabwaanse dollarbiljetten aan te smeren, die je in 1 klap multimiljonair maken. Zimbabwe is op US-dollars overgegaan na een waanzinnige inflatie, maar we hoorden toevallig gisteren dat de Chinezen een aanbod hebben gedaan om op de Yuan over te gaan, in ruil voor wat asfastwegen. Een ander gerucht is dat Zimbabwe stiekem eigen dollarbiljetten drukt. This is Africa.

In Victoria Falls sliepen in Victoria Falls Restcamp, een goed alternatief voor Shoestring backpackers, dat daar vlak bij ligt. Het restcamp ligt in het centrum; Shoestring ligt daar ook vlak bij. Het restaurant van de camping “In da Belly” was goed, vooral de krokodillensteak, de mannelijke afrikaanse dans-zang groep die vaak om 19.00 uur een optreden geeft en het zwembad was heerlijk.

Op de camping hoor je voortdurend de watervallen als ruis op de achtergrond, en iedere ochtend zagen we een groepje gestreepte mongoose langkomen. Mongoose zijn erg geliefd omdat ze graag slangen eten.

Vergeet niet je regenjas (of badpak) mee te nemen als je de watervallen gaat bezoeken. Vooral als het nog hoogwater is (ongeveer t/m juni). Ook fijn dat je hier een tropisch regenwoud kunt ervaren.

Zambia in 12 dagen.

Na Vicfalls zijn we de grens naar Zambia over gegaan, via de beroemde ijzeren brug uit de Engelse tijd. Vanaf deze brug kun je ook bungeejumpen! We kregen gelijk een bon omdat we met de auto stilstonden op de brug  om een foto te nemen– streng verboden - uiteindelijk was hij met 5 dollar tevreden; onze eerste “bribe”. Aan de grens weer veel geld en gedoe: Je betaalt je visum, CO2 belasting, wegenbelasting, extra verzekering, invoerrechten van de auto, alles in dollars, telkens bij een ander loket, niemand die je iets uitlegt, behalve een paar gladde jongens, die alles voor je willen regelen en je willen belazeren. Zorg dat je altijd met twee mensen blijft meedenken; voor je het weet heb je betaald tegen een veel te ongunstige wisselkoers of smeren ze je iets aan wat je niet nodig hebt. Zorg dat je van je autoverhuur bedrijf de goede papieren mee krijgt: brief van de bank dat de auto verzekerd is in de specifieke landen waar je heen gaat, een brief van de verhuurorganisatie dat personen x en x gerechtigd zijn de auto te besturen en officiële papieren van de auto met alle technische kenmerken.  Zonder dit alles kom je deze landen (m.n. Zambia, Zimbabwe, Malawi) niet in.  

In Livingstone zijn we heel kort geweest, en verder gereden richting Lusaka, de hoofdstad. We hadden willen slapen in Moorings campsite (11 km ten Noorden van Monze), dat schijnt leuk te zijn, maar dat hebben we gemist. Op een andere rare camping geslapen bij een conferentiecentrum, direct na de oversteek van de Kafue. Lusaka is lastig. Geen echt centrum, geen toeristeninfo. Nergens een goede kaart van Zambia kunnen vinden. Pioneers Camp 7 km ten oosten van Lusaka beviel ons wel goed, maar ligt wat buiten de route, de weg er naar toe slecht. Daar hebben we wel een goede Duitse kaart van Zambia kunnen kopen. Konden we je die maar geven, of opsturen, maar je weet het, de post hier is niet zo betrouwbaar. We hebben goede verhalen gehoord over de Eureka camping, aan de zuidkant van Lusaka. Kwa slaapgelegenheid is er vast wel wat anders leuks in Lusaka. De markten zijn daar leuk. Later hebben we nog een keer in Lusaka geslapen, bij mensen die we tijdens de kanotocht hebben leren kennen. Ilse en haar man Tobias en 4 kinderen, die van Ilse thuisonderwijs krijgen. Hele enthousiaste kinderen, Joop heeft ze helemaal wild gemaakt met acrobatiek en ook nog een gastles gegeven over energie en verbranding. Als jullie willen kunnen jullie het adres krijgen. Je kunt in hun tuin slapen, en beslist ook acrobatiekles en andere gastlessen verzorgen.

Vanuit Lusaka zijn we naar Blue Lagoon NP gegaan. We hebben het heel leuk gehad, maar toch geen aanrader: lange en slechte weg,  geen dieren, wel veel dorpen en basic life in Zambia. Naar het zuiden richting Kariba hebben we aan het meer gestaan bij Eagles Nest, weinig te doen daar, maar een mooie kampeerplek de zim-zam-kariba-dam de volgende dag was wel weer de moeite waard. Toen naar Gwabi-lodge, aan de Kafue; dat is wel een aanrader. Goede voorzieningen en de mogelijkheid om met een kanotocht de Zambezi af te gaan. Zo’n kanotocht is wel duur en een onaardige gids, maar zeker de moeite waard (het geld waard? dat hangt van je budget af).

Je komt telkens weer in Lusaka terecht omdat er geen andere wegen zijn. Na ons verblijf bij de Zuid-Afrikaanse Ilse-Tobias familie in Lusaka stad zijn we in twee dagen naar Chipata gegaan, en onderweg geslapen in Bridge Camp aan de Luangwe. Mooi uitzicht. De eigenaar is beetje een eigenwijze Nederlander, wel leuk. Je hebt daar niet veel andere campingsites. Bij Chipata heb je Mama Rula, ook niet veel keus, maar echt OK. In chipata begon wel gelijk het gedonder met mensen die je Malawische Kwatcha’s willen verkopen. Ze weten dat je aan de grens met Kwatcha’s moet betalen, en dat je ze nergens kunt kopen of wisselen, dus zij hebben de markt in hadden; dat blijkt ook echt zo te zijn.  Wij hebben pas gewisseld aan de grens, toe we precies wisten wat we nodig hadden. Zij lopen wel achter je aan, omdat ze weten, dat je ze vroeg of laat toch nodig hebt. Zodra je in Malawi bent kun je weer redelijk goed – tegen een veel betere koers - pinnen. Zorg wel altijd voor wat dollars op zak, maar dat had we geloof ik al gezegd.

Fourwheeldrive tips

• Het is heel erg leuk om in een 4-wheeldrive op pad te zijn met alle campingspullen, kookspullen, koelkast en eigen vervoer. Je krijgt vast een heleboel info en tips als je de auto ophaalt. Enkele dingen die er echt toe doen in onze beleving.De auto’s hebben een dubbele dieseltank. Meestal samen zo’n 100-150 liter. In Botswana kun je op veel plaatsen tanken inmiddels. Afstanden tussen tankstations meestal niet meer van 2-300 km. Pas op in de parken gebruik je meer en zijn er geen tankstations. In Zambia waren ook vrij veel tank- stations en ze hebben altijd diesel. Namibie was moeilijker omdat het veel dunner bevolkt is. LETOP: de brandstof meter zit maar op 1 tank en je rijdt eerst 700 km zonder de je iets ziet en dan loopt hij snel terug. Beetje bijhouden zelf hoeveel je gereden hebt. Prijs diesel varieert nauwelijks, dus regelmatig bijvullen is het devies. Ze rijden ongeveer 1 op 8, tot 1 op 10; onzuiniger als je hard rijdt, bergop en op zandwegen.
• Hoogte: let op boomtakken, struiken, etc. De auto is hoger dan je denkt en we hebben heel wat bomen geraakt. Tot nu toe zonder problemen.
• Bandenspanning: het is belangrijk om de bandenspanning aan te passen aan het wegdek. Hoogste druk voor asphalt, lager voor gravel en dirt roads, laagste voor zandwegen. Voor onze Ford ranger geldt 2.6, 2.2 en 1.4 atmosfeer respectievelijk. Als je in mul zand of modder rijdt besef dan dat een lage druk bijna 50% meer grip betekent en veel minder kans om vast te komen zitten. We hebben in heel chobe op laagste bandenspanning gereden en ook in de duinen in Sossusvlei, Namibie. Je krijgt een manometer mee om te controleren en om spanning te verlagen. (wij hebben ook een compressor om de druk zelf weer op te voeren ;>). Bij de vorige auto niet: bij tankstation.
• 2H, 4H, 4L: 2-wielaandrijving, 4-wielaandrijving, 4-wiel lage versnelling. Op alle zandwegen en gravel gebruiken we 4-wheel. Dit rijdt stabieler en schijnt goed voor de banden te zijn. 4L is alleen nodig voor steile stukken omhoog. Zelden gebruikt.
• Als je vast komt te zitten kun je het differentieel uitschakelen. Is een knopje voor. Hadden wij moeten gebruiken om uit de modder in de Sowa Pans te komen. Mag alleen als je rechtdoor rijdt en langzaam. In deze stand krijgen alle wielen altijd evenveel aandrijving. (mag niet in een bocht omdat de binnenwielen dan een kortere draaicirkel moeten kunnen hebben).  In modder en zand gelden 2 vuistregels: als je rijdt altijd snelheid behouden, ALTIJD. Als je vastzit, gelijk stoppen, omdat je de auto allen maar dieper weg laat zinken! Daarna graven en graven (heb je een schep voor meegekregen), platen en stenen en stokken zoeken om grip te vergroten en proberen ;>).
• Tweede batterij voor koelkast: als je een dag of wat niet rijdt/stilstaat en je gebruikt de koelkast gaat de batterij langzaam leeg. Onze Toyota na ongeveer 28 uur en onze Ford na ca 2 dagen. Hangt natuurlijk af van vulling en gebruik van de koelkast. De eerste batterij is de hoofdbatterij van de motor. Normaal geen probleem. Wij hebben ernstige startproblemen gehad omdat hij toch te snel leegliep (lampen van interieur, deuren, achterlicht en opladers?).
• Onze Ford heeft (oooh, luxe) een apart vriesvak. We hebben de temperatuur op koelen gezet en niet op vriezen en geheel als koelkast in gebruik.
• Papieren. Het is best een crime om een auto mee de grens over te nemen. Reken erop dat je echt wat extra’s moet betalen (road tax, import permits, verzekeringen, zie boven). Maar het komt altijd goed! Lat je niet opnaaien door sneaky hulpvaardige mannetjes aan de grens zoals bij mij ;>( .
• Je hebt per land een extra Third Party Insurance nodig. Die verkopen ze aan de grens per land en kosten zo’n $30. Vraag bij de autoverhuurder of ze daar een alternatief voor hebben, hoorde iets van een Comesa Card….
• Neem wat kopieen mee van je eigen rijbewijs en paspoort. Dan heb je alle gegevens op een rijtje want je moet heel vaak en heel veel papieren invullen! EN, als je rijbewijs moet afgeven, kun je een kopie geven, dan ben je niet je document kwijt!
• Tip: schrijf het kentekennummer van je auto, idem paspoort gegevens  in je Iphone: anders moet je telkens teruglopen naar je auto……..;>(
• Als je problemen hebt met de auto of met de auto aan de grens: bel ook de autoverhuurder met de vraag om tips of advies. Hebben we goede ervaringen mee.

Als jullie nog naar Malawi gaan, dan maken we een deel II! Ons huidige plan is om straks via het oosten van Zimbabwe te gaan. Als jullie daar ook komen…

xxxx