Hellen 5 maart Alcoholtoerisme

Vanuit Kaapstad zijn we in 4 dagen langs de Zuidkust naar Plettenberg gegaan, van 23 tot 27 februari, daarna moest ik weer terug zijn in Kaapstad voor de tweedaagse EMDR workshop die ik zou gaan geven. De route vanuit Kaapstad naar het oosten is de zogeheten Garden-route en de Route-62, door een ontzettend mooi, vruchtbaar en gevarieerd landschap langs de kust. Het is deels het gebied van de Kleine Karoo, waar de Europese  boeren zijn begonnen het land te bewerken en veeteelt te bedrijven. Nu is het vooral een wijngebied. Hier komen de Zuid-Afrikaanse wijnen vandaan waar we in Nederland zo dol op zijn: goed en goedkoop. De wijnboeren - of beter gezegd wijnbedrijven - die langs de route zitten bieden vaak een proeverij aan. Wij hebben dat een keer gedaan, maar je kunt natuurlijk ook hele dagen, of hele vakanties proeven, drinken en je bestellingen doen. Meestal is er ook kunst te koop, en kun je luxe overnachten. Een wereld op zich, en weer vrijwel volledig blank.

Het proeven is relatief goedkoop, omdat ze weten dat als je eenmaal binnen bent, je met een doosje wijn onder de arm weer vertrekt (ook wij). We konden kiezen tussen goedkopere en duurdere proefseries, en van zo’n serie dan weer maximaal 5 smaken. Leuk om het verschil te ruiken en proeven tussen de verschillende wijnen en druivensoorten.

Van alle slaapgelegenheden tot nu toe zijn de backpackershostels ons nog het beste bevallen (vooral die in Graskop!, maar ook in Kaapstad). We geven toch niet veel om luxe zoals tv en ligbad, maken er meestal geen gebruik van. De hostels zijn trouwens nog behoorlijk luxe, met volledig ingerichte keukens, koelkasten en wifi. Vaak zelfs nog een zwembadje met ligstoelen. Ontbijt kun je bestellen of zelf regelen. En omdat het laagseizoen is, is er altijd wel een twee persoonskamer beschikbaar. Oud en jong logeert er, en het is vooral ook gezellig, een plek om andere mensen te ontmoeten, en informatie uit te wisselen. In Mosselbaai hebben we een groep  van 14 zwarte gevangenisbewaarders uit Johannesburg ontmoet die zich aan het voorbereiden waren op een jaarlijkse duurloop-competitie (40 en 30 km in twee dagen). Ze moesten hun titel van het jaar ervoor verdedigen ten opzichten van andere teams van gevangenissen uit Kaapstad, Bloemfontein, etc.

Het Mosselbaaise hostel lag pal aan zee, mooier konden we het niet hebben. Ook in Plettenburg lag het hostel mooier dan alle luxe hotels bij elkaar: pal aan zee, vanuit onze kamer zagen we, en hoorden we de zware golven van de Indische Oceaan.

Het woord alcoholtoerisme slaat niet alleen op de wijnroute, maar op nog een andere vorm van ‘toerisme’: Nederlandse (Europese) ontwenningsklinieken in Zuid-Afrika.  Er zijn er vele, en niet alleen privéklinieken, maar ook klinieken waar Nederlandse patiënten volledig betaald door hun zorgverzekeraar naar toe gaan. Het is goedkoper dan 6 weken opname in Nederland. De staf en de voertaal is volledig in het Nederlands; de patiënten zijn vaak verslaafd aan coke, ghb, alcohol of andere drugs.

Ik was uitgenodigd om in een van deze klinieken te komen kijken en om iets te vertellen over EMDR en verslaving. Dat was leuk om te doen. Joop was erbij, we hoorden over het programma en zagen hoe Nederlandse collega’s hier hun werk doen (een van de therapeuten had nog les van mij gehad aan de universiteit).  We werden, zoals overal in Zuid-Afrika, allervriendelijkst ontvangen.

Wat wel tegenviel was de mate van opleiding die deze therapeuten hadden. Het waren vooral uitvoerende basispsychologen (de hoofdbehandelaar zat in Nederland en hield contact met de patiënten via Skype). Dus geen GZ-psychologen, laat staan EMDR-therapeuten. Het leek mij een prachtige setting om verder onderzoek te doen naar EMDR & Verslaving (zeer gecontroleerde omstandigheden), maar zonder goed gekwalificeerde therapeuten houdt alles op. Een kwestie van geld dus. Wel zorgelijk dat ook in deze kliniek post-traumatische stressklachten zo onderbehandeld (en ondergediagnosticeerd) lijken, terwijl de setting zich er juist goed voor leent.

De hoogtepunten van de trip lagen vooral bij de geweldig uitzichten, het zwemmen in zee (krachtige, hoge, onregelmatige golven waarbij je af en toe echt helemaal onderuit gaat) de contouren van de bergen en het onderweg zijn. En de vogels: de roofvogels bij Plettenburg en de Birds of Eden. Daar heeft Joop al het een en ander over geschreven.